لینوکس یا ویندوز
تفاوت لینوکس و ویندوز
تفاوت بین سیستم عامل لینوکس و ویندوز از نظر معماری، عملکرد و امنیت
هر دوی این موارد، لینوکس و ویندوز، سیستم عامل‌های معروفی هستند. وقتی درباره‌ی مقایسه‌ی این دو صحبت می‌کنیم، ابتدا باید بفهمیم که یک سیستم عامل چیست و سپس قبل از شروع مقایسه بین آنها، اصول لینوکس و ویندوز را بشناسیم.
سیستم عامل، یک نرم افزار سیستمی سطح پایین است که منابع سخت افزاری و نرم افزاری کامپیوتر را مدیریت می‌کند و عملکردهای اساسی کامپیوتر، مانند زمان بندی کار، مدیریت منابع، مدیریت حافظه، کنترل وسایل جانبی، شبکه و… را تسهیل می‌کند.
در واقع سیستم عامل، به عنوان رابط بین سخت افزار و نرم افزار کامپیوتر عمل می‌کند. سیستم عامل، حیاتی‌ترین بخش یک سیستم کامپیوتری است. بدون سیستم عامل، هیچ رایانه یا دستگاه تلفن همراهی به هیچ وجه نمی‌تواند کار کند.
معرفی مختصر سیستم عامل لینوکس و ویندوز
سیستم عامل‌های مختلفی در بازار موجود است. در دنیای دسکتاپ، غالب‌ترین سیستم عامل، مایکروسافت ویندوز است که تقریبا از 83 درصد از سهم بازار برخوردار است. پس از آن، macOS و Linux به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.
در بخش موبایل که از تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند تشکیل شده است، دو سیستم عامل غالب عبارتند از: اندروید گوگل و iOS اپل. در مورد بخش سرورها و ابررایانه‌ها، توزیع‌های لینوکس در اینجا حرف اول را می‌زند.
مایکروسافت ویندوز، گروهی متشکل از سیستم عامل‌های مبتنی بر رابط کاربری گرافیکی است که توسط مایکروسافت، توسعه و ارائه شده است و عمدتا بازار محاسبات شخصی را هدف قرار می‌دهد.
سیستم عامل ویندوز دارای دو نسخه یعنی 32 بیت و 64 بیت است و در هر دو، نسخه کلاینت و همچنین نسخه سرور موجود است. ویندوز، اولین بار در سال 1985 منتشر شد. آخرین نسخه کلاینت ویندوز در ویندوز 10 که در سال 2015 منتشر شد، موجود است. در مورد آخرین نسخه سرور، ما ویندوز سرور 2019 را داریم.
لینوکس گروهی از سیستم عامل‌های شبه یونیکس است که بر اساس هسته لینوکس ساخته شده‌اند. این نرم‌افزار از خانواده نرم‌افزارهای رایگان و متن باز است. لینوکس برای اولین بار در سال 1991 منتشر شد. بیشتر برای سرورها استفاده می‌شود، اما نسخه دسکتاپ لینوکس نیز موجود است.
دبیان، فدورا و اوبونتو توزیع‌های محبوب لینوکس هستند. ما RedHat Enterprise Linux و SUSE Linux Enterprise Server (SLES) را داریم که به عنوان توزیع‌های تجاری لینوکس در دسترس هستند. از آنجایی که لینوکس، آزادانه قابل توزیع است، هر کسی می‌تواند کد منبع را تغییر داده و تغییراتی ایجاد کند.
معماری ویندوز
معماری ویندوز اساسا از دو لایه تشکیل شده است:
-
حالت کاربر
حالت کاربر دارای زیرسیستم‌های یکپارچه و زیرسیستم‌های محیطی است.
زیرسیستم‌های یکپارچه شامل فرآیندهای پشتیبانی سیستم ثابت (مانند مدیر جلسه و فرآیند ورود)، فرآیندهای خدمات (مانند سرویس زمان‌بندی کار و سرویس چاپ)، زیرسیستم امنیتی (برای نشانه‌های امنیتی و مدیریت دسترسی) و برنامه‌های کاربردی کاربر هستند.
زیرسیستم محیطی، به عنوان پیوندی بین برنامه‌های کاربردی حالت کاربر و عملکردهای هسته سیستم عامل عمل می‌کند. چهار زیرسیستم محیط اصلی وجود دارد، یعنی Win32/64، POSIX، OS/2 و LINUX
-
حالت هسته
حالت کرنل یا هسته، به منابع سخت افزاری و سیستم کامپیوتری دسترسی کامل دارد. این حالت، کد را در یک منطقه از حافظه‌ای که محافظت شده، اجرا می‌کند. سرویس‌های اجرایی ویندوز، به زیرسیستم‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. آنها عمدتا مسئول مدیریت حافظه، مدیریت ورودی/خروجی، مدیریت رشته، شبکه، امنیت و مدیریت فرآیند هستند.
درایورهای دستگاه حالت هسته، ویندوز را قادر می‌سازد تا با دستگاه‌های سخت افزاری، تعامل داشته باشد. HAL یک لایه بین سخت افزار کامپیوتر و سیستم عامل است. وظیفه کنترل رابط‌های ورودی/خروجی و پردازنده‌های مختلف را برعهده دارد.
معماری لینوکس
معماری لینوکس نیز دارای دو لایه است؛ یعنی فضای کاربر و فضای کرنل. در این لایه‌ها، چهار جز اصلی وجود دارد؛ سخت‌افزار، هسته، رابط تماس سیستم (معروف به شل) و برنامه‌ها یا ابزارهای کاربری. سخت‌افزار از تمام دستگاه‌های جانبی متصل به کامپیوتر، مانند پایانه‌ها، چاپگر، CPU، RAM تشکیل شده است.
هسته لینوکس دارای زیرسیستم‌های بسیاری می‌باشد. مسئولیت بسیاری از وظایف حیاتی مانند کنترل فرآیند، شبکه، دسترسی به تجهیزات جانبی و سیستم فایل، مدیریت امنیت و مدیریت حافظه را بر عهده دارد.
پوسته به عنوان یک رابط بین کاربر و هسته عمل می‌کند و خدمات هسته را ارائه می‌دهد. حدود 380 تماس سیستمی وجود دارد. به عنوان مثال، شروع، خواندن، باز کردن، بستن، خروج و … . شل دستورات را از کاربر دریافت می‌کند و توابع هسته را اجرا می‌کند.
شل به دو دسته‌ی پوسته‌های خط فرمان و پوسته‌های گرافیکی، طبقه‌بندی می‌شود. در بیرونی‌ترین لایه معماری، برنامه‌هایی وجود دارد که روی پوسته اجرا می‌شوند. این کار، می‌تواند هر برنامه کاربردی مانند مرورگر وب، پخش کننده ویدیو و … باشد.
تفاوت بین لینوکس و ویندوز
لینوکس در مقابل ویندوز از زمان پیدایش این دو سیستم عامل مورد بحث بوده است. اجازه دهید نگاهی عمیق به تفاوت ویندوز و لینوکس با یکدیگر داشته باشیم.
| ویندوز | لینوکس | |
| توسعه دهنده | مایکروسافت | لینوس توروالدز |
| نوشته شده با | C++,assembly | C,assembly |
| مدل منبع | نرم‌افزار منبع بسته | نرم‌افزار منبع باز |
| انتشار اولیه | 20 نوامبر 1985 | 17 سپتامبر 1991 |
| هدف بازاریابی | عمدتا رایانه‌های شخصی | عمدتا رایانش ابری، سرورها، ابررایانه‌ها، سیستم‌های تعبیه‌شده، رایانه‌های بزرگ، تلفن‌های همراه، رایانه‌های شخصی. |
| موجود در | 138 زبان | چندزبانه |
| وب‌سایت رسمی | مایکروسافت | لینوکس |
| نام فایل‌ها | به حروف کوچک و بزرگ حساس نیست | به حروف کوچک . بزرگ حساس است. |
| بوت کردن | فقط از دیسک اصلی قابل انجام است. | از هر دیسکی قابل انجام است. |
| خط فرمان پیش‌فرض | Windows PowerShell | BASH |
| سهولت استفاده | ویندوز دارای رابط کاربری گرافیکی غنی است و می تواند به راحتی برای افراد فنی و همچنین غیر فنی استفاده شود. بسیار ساده و کاربرپسند است. | بیشتر توسط افراد فنی استفاده می شود زیرا شما باید دستورات مختلف لینوکس را بدانید تا بتوانید با سیستم عامل لینوکس کار کنید. برای یک کاربر معمولی، یادگیری لینوکس به زمان قابل توجهی نیاز دارد. همچنین، فرآیند عیب یابی در لینوکس نسبت به ویندوز پیچیده است. |
| نصب | نصب و راه اندازی آسان. در حین نصب به ورودی‌های کاربر بسیار کمتری نیاز دارد. با این حال، نصب ویندوز در مقایسه با نصب لینوکس بیشتر طول می‌کشد. | راه اندازی پیچیده است. برای نصب به ورودی‌های کاربر زیادی نیاز دارد. |
| قابلیت اطمینان | ویندوز کمتر از لینوکس قابل اعتماد است. در سال های اخیر، قابلیت اطمینان ویندوز بسیار بهبود یافته است. با این حال، به دلیل طراحی بیش از حد ساده، همچنان دارای برخی ناپایداری‌های سیستم و ضعف‌های امنیتی است. | بسیار قابل اعتماد و امن. این تاکید ریشه ای بر مدیریت فرآیند، امنیت سیستم و زمان آپدیت دارد. |
| سفارشی سازی | ویندوز گزینه های سفارشی سازی بسیار محدودی در دسترس دارد. | لینوکس دارای تم‌ها یا توزیع‌های متنوعی است که بر اساس نیازهای کاربر، قابل تنظیم هستند. |
| نرم افزار | ویندوز بیشترین تعداد کاربران دسکتاپ را هدایت می‌کند و بنابراین بزرگترین انتخاب نرم افزار تجاری از توسعه دهندگان شخص ثالث است که بسیاری از آنها با لینوکس سازگار نیستند. همچنین در بازی‌های ویدیویی با اختلاف زیادی پیشتاز است.
|
نرم افزارهای زیادی برای لینوکس ارائه شده است و اکثر آنها به صورت بسته‌های نرم افزاری کاملا رایگان و با قابلیت نصب آسان در دسترس هستند.
علاوه بر این، برنامه‌های مختلف ویندوز را می‌توان با کمک لایه‌های سازگاری به عنوان مثال WINE در لینوکس اجرا کرد. لینوکس با طیف وسیع‌تری از نرم‌افزارهای رایگان نسبت به ویندوز سازگار است. |
| پشتیبانی | هر دو لینوکس و ویندوز پشتیبانی گسترده ای ارائه می دهند. پشتیبانی از ویندوز 10 به راحتی قابل دسترسی است.
اگر به کمک گسترده تری نیاز باشد، مایکروسافت قرارداد پشتیبانی را به مشتریان خود ارائه می‌دهد. |
بهترین دستیار اغلب در همتایان، وب سایت‌ها و انجمن‌ها یافت می‌شود. لینوکس احتمالا در اینجا به دلیل داشتن منبع باز برتری دارد. برخی از شرکت‌های لینوکس مانند RedHat نیز قراردادهای پشتیبانی را به مشتریان ارائه می‌دهند. |
| به‌روزرسانی | به‌روزرسانی ویندوز در لحظه فعلی اتفاق می‌افتد که ممکن است گاهی اوقات برای کاربران ناخوشایند باشد.
زمان بیشتری برای نصب نیاز دارد و نیاز به راه اندازی مجدد دارد. |
هنگامی که به روز رسانی انجام می شود، کاربران کنترل کامل دارند. نصب زمان کمتری می برد و نیازی به راه اندازی مجدد نیست. |
| دسترسی | هر کاربر به کد منبع دسترسی ندارد. فقط اعضای منتخب گروه به کد منبع دسترسی دارند. | کاربران به کد منبع هسته دسترسی دارند و می توانند آن را مطابق با آن تغییر دهند. این مزیت را به ارمغان می آورد که اشکالات در سیستم عامل سریعتر برطرف می شوند. با این حال، اشکال این است که توسعه‌دهندگان ممکن است از این شکاف بهره‌مند شوند. |
| حریم خصوصی | ویندوز تمام داده‌های کاربر را جمع‌آوری می‌کند. | توزیع‌های لینوکس داده‌های کاربر را جمع‌آوری نمی‌کنند. |
| قیمت | مایکروسافت ویندوز معمولاً بین 99.00 تا 199.00 دلار آمریکا برای هر کپی مجوزدار هزینه دارد.
ویندوز 10 به عنوان یک ارتقای رایگان برای دارندگان ویندوز موجود ارائه شد، با این حال، مهلت آن پیشنهاد، مدت‌هاست که به پایان رسیده است. مرکز داده ویندوز سرور 2016 دارای قیمتی است که از 6155 دلار شروع می‌شود.
|
مجوز لینوکس کاملا رایگان است.
با این حال، سازمان‌هایی که به پشتیبانی لینوکس نیاز دارند، می‌توانند اشتراک‌های پولی را برای پلتفرم‌هایی مانند RedHat و SUSE انتخاب کنند. با صحبت در مورد هزینه زیرساخت، سایر موارد برابر (در محل یا در فضای ابری)، سبک وزن بودن لینوکس، می‌توان انتظار 20 درصد توان عملیاتی بیشتر در لینوکس را در مقایسه با ویندوز داشت. |
مقایسه امنیت لینوکس و ویندوز
در مورد امنیت، اگرچه لینوکس منبع باز است، با این حال، شکستن امنیت آن، بسیار دشوار است و از این رو در مقایسه با سایر سیستم عامل‌ها، یک سیستم عامل بسیار امن است. امنیت با تکنولوژی بالا، یکی از دلایل اصلی محبوبیت لینوکس و استفاده بسیار زیاد آن است.
در ضمن لینوکس متن باز است و جامعه کاربری قوی دارد. از آنجایی که کل پایگاه کاربر به کد منبع دسترسی دارد، آنها می‌توانند مشکلات را کنترل کنند و احتمال زیادی وجود دارد که هر آسیب‌پذیری زودتر از هکرها شناسایی شود.
برخلاف این، کاربران ویندوز نمی‌توانند به تنهایی مشکل را حل کنند زیرا مجوز تغییر کد منبع را ندارند. اگر آسیب‌پذیری در سیستم پیدا کنند، باید آن را به مایکروسافت گزارش کنند و سپس منتظر بمانند تا رفع شود.
در ویندوز، کاربران دسترسی کامل مدیریت به حساب ها دارند. بنابراین، هنگامی که یک ویروس به سیستم حمله می‌کند، به سرعت کل سیستم را خراب می‌کند. بنابراین، همه چیز در مورد ویندوز در معرض خطر است.
از سوی دیگر، لینوکس از امتیاز حساب‌هایی بهره می‌برد که در آن دسترسی محدود به کاربران داده می‌شود و از این رو در صورت هرگونه حمله ویروس، تنها بخشی از سیستم آسیب می‌بیند. این ویروس نمی‌تواند کل سیستم را تحت تاثیر قرار دهد؛ زیرا لینوکس به طور پیش فرض به صورت روت اجرا نمی‌شود.
لینوکس محیط‌های کاری را تقسیم بندی کرده است که آن را از حمله ویروس ایمن می‌کند. با این حال، سیستم عامل ویندوز چندان تقسیم بندی نشده است و بنابراین در برابر تهدیدات آسیب پذیرتر است.
یکی دیگر از دلایل مهم امنیت بیشتر لینوکس این است که لینوکس در مقایسه با ویندوز کاربران بسیار کمی دارد. لینوکس نزدیک به 3 درصد از بازار را در اختیار دارد در حالی که ویندوز بیش از 80 درصد بازار را در اختیار دارد.
بنابراین، هکرها همیشه علاقه بیشتری به هدف قرار دادن ویندوز دارند؛ زیرا ویروس یا نرم افزار مخربی که ایجاد می‌کنند بر بخش بزرگی از کاربران تاثیر می‌گذارد. این به نوبه خود، کاربران لینوکس را ایمن‌تر نگه می‌دارد.
